SORULARLA ESWT VE TOPUK DİKENİ

Günlük yaşam aktivitelerini oldukça kısıtlayan topuk dikeni ve tedavisinde sıklıkla kullanılan ESWT yöntemi hakkında Çakmak Erdem Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Saime Reyhanoğlu açıklamalarda bulundu.

ESWT Nedir?

ESWT (Extracorporeal Shock Wave Therapy) yani şok dalga tedavisi, vücudun dışında oluşturulan yüksek frekanslı ve basınçlı ses dalgalarının, çelik başlı bir aplikatör vasıtasıyla hastalıklı bölgeye uygulanmasıdır. Şok dalgaları önceleri böbrek taşlarını kırmak için kullanılmış, sonradan daha düşük dozda kas-iskelet sisteminin kronik ağrılı durumlarının tedavisinde etkin olduğu saptanmıştır. 

ESWT’nin etki mekanizması nedir?

ESWT, uygulanan bölgede yangıya (inflamasyon) neden olup kan akışını hızlandırarak, vücudun kendini onarma mekanizmalarını uyarır ve kronik kas-tendon hastalıklarında iyileştirici etkiye sebep olur.

ESWT hangi durumlarda kullanılır?

Büyük eklemler çevresindeki kasların kirişlerinin (tendon) ve bağların yapışma bölgelerinde sıkça kullanılan ESWT en çok şu durumlarda kullanılır:

Omuz eklemi: Rotator kılıf hastalıkları, kalsifiye tendinitler (tendon içinde kalsiyum birikmesi)
Dirsek eklemi: Tenisçi dirseği, golfçü dirseği
Kalça ve diz: Tendinitler (patellar tendinit, kronik trokanterik bursit)
Ayak bölgesi: Aşil tendiniti, plantar fasciitis, epin calcanei (topuk dikeni)

Topuk dikeni ve tedavisi: Çok yaygın olarak görülen bu sorunda topuk kemiği altında yani ayak tabanında bir kemik uzantısı oluşur.  Bu uzantı ya da diken sert tabanlı ayakkabılarla, sert zeminlerde yürüyüp koşma sonucu ya da artrozu olan ileri yaşlardaki kişilerde sıklıkla görülür. Ayrıca aşırı kilolularda, uzun süre ayakta durarak çalışanlarda ve ve bazı romatizmal hastalıklarda görülür. Ayak tabanında topuk üzerine bastırıldığında ağrı vardır. Topuk dikeni tedavisinde ameliyat en son seçenektir ve çoğu hastada ameliyata gerek kalmadan tedavi başarılı bir şekilde tamamlanır. ESWT yöntemi de hastaya ameliyatsız, enjeksiyonsuz tedavi imkanı sunar.

ESWT uygulamasının yan etkisi var mıdır?

ESWT dünyada son yıllarda yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Kas-iskelet sistemine yönelik herhangi bir yan etkisi gösterilmemiştir. Bunun yanında uygulama sonrası hafif-orta derecede ağrı, kızarma, morarma veya sızlama gibi kısa süreli etkileri olabilir.

ESWT uygulamasının süresi ve sıklığı nasıl olmalıdır?

Uygulama haftada 1 kez olmak üzere toplam 3-5 seanstır. Atım sayısı, hastalığın şekline göre belirlenir. Kişiye özel değerlendirme yapılarak tedavinin dozu ve süresine karar verilir.