Alzheimer mı yoksa unutkanlık mı?

Yaşlanma ile birlikte algılamada, yaratıcı yeteneklerde azalma, dikkatsizlik, daha yavaş düşünme hızı görülebilir. Bu durum kişinin iş ve sosyal hayatını etkilemediği sürece normal olarak kabul edilir. Peki, unutmak hangi durumlarda bir hastalığın habercisidir? Çamlıca Erdem Hastanesinden Nöroloji Uzmanı Dr. Özlem Şahin bu soruyu sizler için cevapladı.

Yaşa ve beyindeki bazı fiziksel değişikliklere bağlı olarak oluşan unutkanlık (demans), Alzheimer ile sık sık karıştırılabiliyor. Demansın, beyni etkileyen bozuklukların neden olduğu bir grup etkinin bütünsel adı olduğunu ancak belirli bir hastalık olmadığını söyleyen Nöroloji Uzm. Dr. Özlem Şahin:” Demansı olan insanlar giyinmek ya da yemek yemek gibi normal faaliyetlerde bulunmakta zorlanabilir. Sorunları çözme veya duygularını kontrol etme yeteneklerini kaybedebilirler. Kişilikleri değişebilir, aniden sinirlenebilirler veya orada bulunmayan şeyleri görebilirler. Hafıza kaybı, demansın ortak bir semptomudur. Demansın en sık görülme nedeni  de tüm hastaların en az yarısında görülen Alzheimer olduğu için ikisi çoğu zaman halk arasında aynı anlamda kullanılabiliyor. Oysa, demansa neden olabilecek farklı seyirde ilerleyen epilepsi, beyin iltihabı, karaciğer yetmezliği, beyin damar hastalıkları, metabolik bozukluklar, tümörler, kafa travması gibi pek çok hastalık sayılabilir.“ dedi.

Dr. Özlem Şahin, Alzheimer´ın bellekte, düşünmede ve muhakemede zorluklarla başladığını ifade ederek, normal unutkanlığı Alzheimer’dan ayıran unsurlardan bazılarını ise şöyle sıraladı:

“Hastalar sorunları çözmede veya plan yapmada sıkıntılar yaşar. Bazen aylık faturaları takip etmede ya da eskiden yaptığı yemekleri yapamaması birer belirti olabilir. Yaşa bağlı değişikliklerde ise, yapılacak işlerin listesinde hafif zorluklar ortaya çıkabilir ancak kişi fark eder ve düzeltir.

Alzheimer hastalığına sahip kişiler günleri, ayları, mevsimleri ve tarihi karıştırabilir. Bazen, istedikleri şey hemen olmuyor diye aniden öfkelenebilirler, kafalarında yaşanan zaman karışıklığı buna sebep olmaktadır. Bulundukları yeri ya da oraya nasıl geldiklerini hatırlamayabilirler.Yaşa bağlı unutkanlıklardaysa, yine haftanın hangi günü olduğunu karıştırıp, ancak daha sonra hatırlarlar.

Sosyal ve iş hayatından uzaklaşırlar. Alışverişe gitmemek ya da komşularıyla görüşmemek için bahaneler uydurmaya başlarlar. İleri yaşa bağlı olabilecek sıkıntı ise aile, iş ya da sosyal görüşmelerden sıkılmak olabilir.

Yeni öğrenilen bir şeyi kısa sürede unutmak. Devamlı aynı soruları sormak, daha öncesinden yapabildiği şeyler için notlar almak veya aile bireylerinden sürekli yardım istemek bunlar arasında sayılabilir. Buna karşın, yaşa bağlı unutkanlıkta, randevular veya tarihler unutulsa bile sonradan hatırlanıyor.”

Kişilerin yaşının, yaşadığı bazı aile olaylarının, genetik bozukluğunun, etkisinde olduğu zehirli maddelerin ve kullandığı ilaçların yan etkilerinin de unutkanlığa sebep olabileceğini ekleyen Şahin, kişiye hastalık tanısı konması için mutlaka nöropsikolojik muayene, beyin MR’ı  ve gerekli diğer tetkiklerin yaptırılması gerektiğini söylüyor.