Bal arılarından yapay zekâya yolculuk: Prof. Dr. Derviş Karaboğa Amasyalılarla buluştu

Dünya bilimine yön veren Türk akademisyenlerden biri olan Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi ve Yükseköğretim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Derviş Karaboğa, bal arılarının koloni hâlindeki çalışma düzeninden esinlenerek geliştirdiği Yapay Arı Kolonisi (Artificial Bee Colony – ABC) algoritmasını Amasya’da vatandaşlarla paylaştı.

Amasya Üniversitesi Bilim İletişimi Ofisi tarafından düzenlenen etkinlikte Karaboğa, arıların doğadaki iş birliği, paylaşım ve verimlilik anlayışının bilgisayar bilimine nasıl yön verdiğini sade bir dille anlattı.

Amasya Üniversitesi Bilim İletişimi Ofisi tarafından düzenlenen etkinlikte Karaboğa, bal arılarının doğadaki iş birliği, paylaşım ve verimlilik anlayışının bilgisayar bilimine nasıl ilham verdiğini en basit haliyle vatandaşlara anlattı. Karaboğa, doğadan esinlenen bu yaklaşımın mühendislikten tarıma, endüstriden teknolojiye kadar birçok alanda verimliliği artıran yenilikçi çözümler sunduğunu vurguladı.

Bal arıları sadece bal yapmaz… Onlar, dünyanın en çalışkan mühendisleri

Karaboğa, arıların “kolektif zekâsının” insan toplulukları için de öğretici olduğuna dikkat çekerek: “Bir arı kolonisi, bilgi paylaşımı, görev dağılımı ve verimlilik konularında öyle ustadır ki, bu sistem benim yapay zekâ modelime esin kaynağı oldu.” dedi.

Etkinliğe katılan çiftçiler, arıcılar, muhtarlar, öğrenciler ve köy kadınları merakla doğanın ilham verdiği algoritmayı örneklerle dinledi.

Karaboğa, ABC algoritmasının yalnızca yapay zekâ ve optimizasyon alanlarında değil, aynı zamanda insan topluluklarının iş birliğiyle üretebilme becerilerini anlamada da önemli bir model sunduğunu ifade etti. Katılımcıların yapay zekâya dair sorularını da yanıtlayan Karaboğa, bilimin toplumla buluşmasının önemine dikkat çekti.

Amasya İmaret Bilim, Kültür ve Sanat Merkezi’nde gerçekleştirilen programa; Amasya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Hakkı Turabi, Amasya Muhtarlar Derneği Başkanı

Dursun Güvercin ve dernek üyeleri, Amasya Arıcılar Birliği Başkanı Şükrü Öztürk ve birlik üyeleri, çiftçiler, öğrenciler ve Amasya halkı katıldı.

Prof. Dr. Dervis Karaboğa kimdir?

Erciyes Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Üyesi “Yapay Zeka Optimizasyon Teknikleri” kitabının yazarı. Akademik çevrelerce “Bilim Oscarları” olarak adlandırılan Türkiye’den 10 akademisyenin girdiği “Dünyanın En Etkili Bilim İnsanları 2017” listesinde yer aldı. Artifical Bee Colony (Yapay Arı Kolonisi) isimli algoritma çalışmasıyla yapay zeka konusunda dünyada öncü olan devletlerin bilim insanlarına örnek oldu. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı himayelerinde yürütülen, 2023 Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Uluslararası Akademi Ödülüne ödüle layık görüldü. ABC Algoritması Türkiye’nin dünyada en çok atıf alan makalelerinden biri.