Balıkçı gemilerinde istihdam artacak

Bakan Uraloğlu, “Kabotaj sefer bölgesinde tüm yeterliklerde bulunan gemi insanlarımız ticari gemilerdeki hizmetleriyle denizde emniyet sertifikalarını kursa gitmeden veya sınava girmeden yenileyebilecek. Örneğin kabotaj ve liman seferinde bulunan acente botlarında, ticari yatlarda, yük gemilerinde çalışan gemi insanları yeterlik değişimine gerek kalmadan balıkçı gemilerinde de çalışabilecek.” dedi.

Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili oluşu, doğal gölleri, sayıları her geçen gün artan baraj ve göletleri ile balıkçılık ve su ürünleri sektörü için önemli bir potansiyel oluşturduğuna dikkati çeken Uraloğlu, sözlerine şu şekilde devam etti:

“Bu potansiyelin verimli şekilde kullanılması ancak modern balık avlama gemileri ve bu gemilerin emniyetle bağlandığı barınaklar ile buralarda görev yapan kalifiye personelin yetişmesi ile mümkündür. Bugün ülkemiz gemi sicillerine kayıtlı 46 bin 358 adet ticari gemi ve su aracı bulunmaktadır. Bunlardan 21 bin 917 adeti yani yüzde 47’si balıkçılık faaliyeti göstermektedir. 150 groston ve üzeri balıkçılık faaliyetleri gösteren gemi ve su aracı sayımız 2017 yılında 279 iken bu sayı 2024 yılında 445’e çıkarak yüzde 59 oranında artmıştır. Bu tekneler uluslararası sularda çalışabilecek kapasitedir.”

“Güçlü bir balıkçı gemisi personeli altyapısına sahibiz”

Türkiye’de; 361 açık deniz balıkçı gemisi kaptanı, 910 balıkçı gemisi kaptanı ve 12 bin 382 balıkçı gemisi güverte tayfası bulunduğunu söyleyen Uraloğlu, “Güçlü bir balıkçı gemisi personeli altyapısına sahibiz. Mevzuatta yaptığımız değişiklik ile balıkçı gemilerinde çalışacak tayfa ve kaptanların uzmanlık belgelerini 5 yılda bir yenileme zorunluluğunu kaldırdık ve gemi güvenlik uzmanlık belgelerinden muaf tuttuk. Tüm güverte sınıfı gemi insanlarına talepleri halinde yeterliklerine geri dönme hakları saklı kalmak üzere balıkçı sınıfı güverte tayfası yeterliği ve süresiz denizde emniyet belgeleri düzenledik.” şeklinde konuştu.

Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Eğitim ve Sınav Yönergesi’nde yeni düzenleme

Uraloğlu, aynı zamanda sağlık raporu alımlarına da kolaylık getirerek Sürücü Olur Raporu düzenlemeye yetkili sağlık kuruluşlarından sağlık raporu alınabilmesine imkân tanıdıklarını da belirtti. Uraloğlu, söz konusu belgelerin diğer gemi insanlarında olduğu gibi iki yıl değil beş yıl süresince geçerli olmasını sağladıklarının da altını çizdi.

Bahse konu düzenlemeler ile balıkçılar için çok önemli kolaylıklar sağladıklarını dile getiren Uraloğlu, Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Eğitim ve Sınav Yönergesi’nde de bu ay içinde bazı yeni düzenlemelere gideceklerini belirtti. Uluslararası Denizde Emniyet Sertifikalarının beş yılda bir yenilenmesi için deniz hizmet şartı arandığını hatırlatan Uraloğlu, “Ancak bugüne kadar sertifikaların yenilenmesi için gerekli deniz hizmetinin Emniyet Yönetimi Sistemi bulunan gemilerde gerçekleşmesi zorunluydu. Kabotaj seferi yapan gemilerin çoğunda ise bu sistem bulunmamaktadır. Bu da kabotaj sefer sahasında hizmet veren tüm balıkçı gemilerinde, yük gemilerinde ve ticari yatlarda yapılan deniz hizmetlerini sertifika yenileme için kapsam dışında bırakmaktaydı.” dedi.

Her ne kadar balıkçı gemilerinde çalışan gemi insanları için balıkçı sınıfı yeterlikler belirlense de ve bu yeterlikler için sertifika yenileme zorunluluğu kaldırılmış olsa da mevcut gemici, usta gemici, güverte lostromosu ve sınırlı vardiya zabitlerinin yeterliklerini balıkçı sınıfı yeterliklere çevirmeden bu haktan faydalanamadığını anımsatan Uraloğlu, sözlerine şu şekilde devam etti:

“İşte yapacağımız düzenleme ile kabotaj sefer bölgesinde sınırlandırılmak kaydıyla tüm yeterliklerde bulunan gemi insanlarımız ticari gemilerdeki hizmetleriyle denizde emniyet sertifikalarını kursa gitmeden veya sınava girmeden yenileyebilecekler. Mevcut yeterliklerini değişmek zorunda kalmadan balıkçı gemilerinde de çalışmaya devam edebilecekler. Örneğin kabotaj ve liman seferinde bulunan acente botlarında, ticari yatlarda, yük gemilerinde çalışan gemi insanları yeterlik değişimine gerek kalmadan balıkçı gemilerinde de çalışabilecekler. Bu sayede balıkçı gemilerinde istihdam edilecek gemi insanı kaynağının da artacağını öngörüyoruz.”

Marmara’da avlanma yapılacak alanlar arttı

Bununla birlikte, Denizcilik Genel Müdürlüğü tarafından yapılan çalışma ile Marmara Denizi’nde bekleyen gemilerin, Ambarlı 2, 3 ve 4 no'lu demirleme sahalarına, ihtiyaç halinde ise Yalova 1 ve 2 no'lu demirleme sahalarına yönlendirilmesi ve bu sahalarda uygun alan var iken; gemilerin Marmara Denizi’nde drifte yönlendirilmemesini talimatlandırdıklarını da belirten Uraloğlu, “Böylece balıkçı gemilerinin de Marmara Denizi’nde avlanma yapılabileceği alanları bu yıl içinde arttırmış olduk.” dedi.

Balıkçı gemilerine 1 milyon 756 bin ton yakıt desteği

ÖTV’siz yakıt işlemlerinin başladığı 1 Ocak 2004 tarihinden bugüne kadar tüm gemilere verilen 7 milyon 82 bin 905 ton yakıt desteğin yaklaşık 4’te 1’i olan 1 milyon 756 bin tonunu balıkçı gemilerine verdiklerini belirten Bakan Uraloğlu, “Yine ÖTV’siz yakıt işlemlerinin başladığı tarihten bugüne kadar tüm gemilere verilen 15 milyar 453 milyon lira desteğin ise 4 milyar 134 milyon lirası balıkçı gemilerine yapıldı.” şeklinde konuştu.

Balıkçı barınağı sayısı 400’e yükseldi

23 yıl öncesine kadar denizcilerin balıkçılık ölüyor diye şikayet ettiklerini söyleyen Uraloğlu, “Yakıt desteği yapmazsan, balıkçı barınaklarını onarmazsan, yenilerini yapmazsan, deniz kültürünü yaygınlaştırmazsan balıkçılık da ölür balıkçılar da denize açılamaz hale gelir. Biz de dedik ki, bu kıyılar balıkçıların kıyıları, bu deniz; balıkçıların denizi. 2002 yılında 302 tane balıkçı barınağı vardı, hepsini onardık ve çağa uygun hale getirdik. Deniz dibi taramalarını yaptık. Bunların yanında ülkemizin dört bir yanında yeni balıkçı barınağı inşa ettik.” dedi.

Balıkçı gemilerinin hem av sezonu boyunca hem de diğer zamanlarda emniyetle sığındıkları ve gemilerini bağladıkları balıkçı barınakları sayısını 400’e yükselttiklerinin de altını çizen Uraloğlu, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“Ayrıca şu anda Tarlaağzı Balıkçı Barınağı, Çakıl Balıkçı Barınağı, Çayeli Balıkçı Barınağı, Faroz Balıkçı Barınağı ve Giresun Balıkçı Barınağı gibi 9 balıkçı barınağının yapım ve onarımına da devam ediyoruz. Bu yıl içerisinde de Sürmene Yeniay Barınma Yeri ve Alanya Balıkçı Barınağı Batı Rıhtımı İnşaatlarıyla, Dörtyol, Işıklı Konacık, Samandağ Çevlik ve Abana balıkçı barınaklarının onarım ihalelerini gerçekleştirmeyi ve yapımlarına başlamayı planlıyoruz.”

Uraloğlu, ayrıca bugün Türkiye’de tam boyu 108 metre olan balık işleme fabrika gemisi, 90 metrenin üzerinde balıkçı yardımcı gemileri ve 80 metre üzerinde balık avlama gemilerinin inşalarının da yapıldığını söyleyerek, sözlerine şu şekilde devam etti:

“Bu gemiler, Kuzey Atlantik de dâhil olmak üzere kutup bölgelerinde balıkçılık operasyonları yürütebilecek, zorlu hava şartlarına uyum gösterebilecek şekilde inşa edilmektedir. Bunun yanında ülkemiz tersanelerinde; açık denizlerde faaliyet gösterebilecek yenilikçi dizayn kriterlerine uygun 78 metre boyunda açık deniz balık çiftliği dubası inşası da ihracat kalemlerimize eklenmek üzere devam etmektedir.”

Türkiye’de balık avlama faaliyetlerinin daha etkin ve çevreci yapılması adına ilgili yönetmeliklerle, balıkçı barınaklarında 15 metre altındaki balıkçı gemilerinin kara sörveylerinin balıkçı barınaklarında yapılmalarına ilişkin düzenleme yaptıklarını da belirten Uraloğlu, “2021 yılında yapılan düzenlemeyle de balıkçılarımızın küresel bazda rekabetçiliğini arttırmak için balıkçı gemilerinin avlanma esnasında kullandıkları hizmet botlarının suyla buluşmasını sağlayan rampaların 1,5 metreye kadar olan kısmının tam boya dahil edilmemesini de sağladık.” dedi.