Eylül Ayı SAMEKS Verileri Açıklandı

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), üniversitelerle ve çeşitli akademik kesimlerle 1 yıllık ortak çalışmaların neticesinde ön raporlarını hazırladıkları SAMEKS verilerini 44 aydır kamuoyu ile paylaşıyor. Her ayın son iş gününde kamuoyuna sunulan Satın Alma Müdürleri Endeksi (SAMEKS) Eylül ayı verileri açıklandı.

Sanayi Endeksi, 2016 yılı Eylül ayında, bir önceki aya göre 0,5 puan azalarak 51,5 seviyesine gerilemiştir. Hizmet Endeksi de bir önceki aya göre 2,1 puan azalarak 47,4 değerine gerilemiştir. Bunların bir sonucu olarak, sanayi sektöründe yeni siparişlerin sert düşüşü endeksin artış hızını yavaşlatırken, hizmet sektöründe Temmuz ayından beri süregelen yavaşlama Eylül ayında da sürmüştür. Böylece SAMEKS Bileşik Endeksi 48,6 puana gerilemiştir.

Sanayi Endeksi 50 referans puanının üzerindeki seyrini sürdürdü

Yeni Sipariş (7,0 puan) ve İstihdam (2,6 puan) alt endeksinde gözlenen azalışlar, sanayi sektöründeki hız kaybının en önemli belirleyicileri olurken, Üretim (4,1 puan), Satın Alım (1,6 puan) ve Nihai Mal Stoku (10,6 puan) alt endekslerindeki artışlar, endeksteki azalışı sınırlandırmıştır.

Eylül ayındaki 0,5 puanlık hız kaybına karşın, SAMEKS Sanayi Endeksi 50 referans puanının üzerindeki seyrini sürdürmüş ve sanayi sektöründe çarkların dönmeye devam ettiğini göstermiştir.

Hizmet Endeksi’nde yavaşlama sürüyor

İş Hacmi (5,5 puan), Satın Alım (1,1 puan) ve Nihai Mal Stoku (2,7 puan) alt endekslerinde gerçekleşen azalışlar, hizmet sektöründeki hız kaybının en önemli belirleyicileri olurken, İstihdam (3,1 puan) alt endeksinin artışı endeksteki azalışı sınırlandırmıştır.

SAMEKS Hizmet Endeksi Temmuz ve Ağustos aylarında olduğu gibi Eylül ayında da 50 referans puanının altında kalmış ve sektörde yavaşlamanın sürdüğüne işaret etmiştir.

Dünya Ekonomisi

FED Faiz artırımına gidebilir

Eylül ayında küresel ekonomi adına en önemli gündem maddesi, geçtiğimiz aylarda olduğu gibi, FED’in faiz artırımı sürecine yönelik belirsizlikler olmuştur. Eylül ayındaki toplantısında faiz oranlarında herhangi bir değişiklik öngörmeyen FED, 2016 yılının sonunda faiz artırımına gideceğine yönelik önemli sinyaller vermiştir.

Brexit kararı sonrasında piyasalarda gözlenen hareketlilik azaldı

Avro Bölgesi’nde ise %0,2 oranında gerçekleşen Ağustos ayına ilişkin tüketici fiyatları artışı, deflasyon tehlikesinin henüz aşılamamış olduğunu göstermektedir. Bölgede yine Ağustos dönemine ait öncü PMI verisinin 53,3 puanla son 7 ayın zirvesinde gerçekleşmesi ekonomik aktivitenin toparlanma sürecinin sürdüğüne işaret ederken, Brexit kararı sonrasında piyasalarda gözlenen hareketliliğin azaldığı ve bu süreç dâhilinde yaşanan kayıpların önemli oranda telafi edildiği belirtilmektedir.

OECD büyüme tahminlerini düşürdü

Eylül ayında küresel ekonomiye ilişkin önemli gelişmelerden biri de OECD’nin büyüme tahminlerinde aşağı yönlü yaptığı revizyon olmuştur. En son Haziran ayında yayımlamış olduğu raporda küresel ekonominin 2016 yılı için %3 oranında büyüyeceğini tahmin eden OECD, Eylül ayında yayımladığı raporuyla bu tahminini %2,9’e çekerken, 2017 yılına ilişkin büyüme tahminini ise %3,3’ten %3,2’ye düşürdü.

Türkiye Ekonomisi

Türkiye ekonomisi 2016 yılının 2. çeyreğinde %3,1 ile pozitif büyüme eğilimini sürdürmüş ve 27 çeyreğe ulaşan bu performansı ile 2016 yılı geneli için olumlu bir işaret vermiştir. Böylece yılın ilk 6 aylık periyodunda %3,9 büyüyen Türkiye ekonomisi, sabit fiyatlarla 33 milyar 61 milyon TL’lik büyüklüğe ulaşmıştır. Böylece Eylül ayında Türkiye ekonomisine ilişkin açıklanan makroekonomik veriler genel anlamda olumlu görünümünü sürdürmüştür.

Dış ticaret açığı, ihracat ve ithalat azaldı

İhracat 2016 yılı Temmuz ayında, 2015 yılının aynı ayına göre %11,5 azalarak 9,9 milyar dolar, ithalat ise %19,7 azalarak 14,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylece Temmuz ayına ait dış ticaret açığı %32,5 azalarak 4,8 milyar dolara düşmüştür.

Türkiye İhracatçılar Meclisi’ne göre 2016 yılı Ağustos ayında geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %6,9 artarak 11,2 milyar dolara ulaşan öncü ihracat verileri, dış ticaret açığının önümüzdeki aylarda da düşüşünü sürdüreceğine işaret etmektedir. Bununla birlikte küresel ekonomik belirsizliklerle beraber ticaret hacminin düşüşü ve jeopolitik problemler, Türkiye ekonominin dış ticaret istatistikleri için risk oluşturmaya devam edecektir.

Sanayi üretimindeki artış trendi kesintiye uğradı

Temmuz 2016 verilerine göre; mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre sert bir düşüş yaşayarak %7,0 azalırken, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi de bir önceki yılın aynı ayına göre %4,9 azalmıştır. Böylece aylık bazda sanayi üretimi son 5 ayda 4. kez azalırken, yıllık bazda sanayi üretimindeki 17 aylık artış trendi kesintiye uğramıştır.

İşsizlik rakamları son 4 ayın en yüksek seviyesinde

Mayıs, Haziran ve Temmuz dönemlerinin ortalaması alınarak hesaplanan Haziran 2016 dönemi işsizlik rakamları, geçtiğimiz aya göre 0,8, önceki yılın aynı ayına göre ise 0,6 puan artarak arındırılmamış veriye göre %10,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Böylece işsizlik oranı 2 ay aradan sonra yeniden çift haneye yükselirken, %10,2’lik bu oran son 4 ayın en yüksek seviyesi olmuştur.

“Veriler hedeflenen yılsonu beklentilerine ulaşmak adına zorluklar içermekte”

MÜSİAD Genel Başkanı Nail Olpak, Eylül ayı SAMEKS verileri ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. Olpak, “SAMEKS Bileşik Endeksi, 2016 yılının 2. çeyreğinde 54,1 puan ortalamasıyla ülke genelinde ekonomik aktivitenin canlılığına işaret etmişti. Nitekim bu dönemde Türkiye ekonomisi %3,1 büyümüş ve pozitif büyüme performansını aralıksız 27 çeyreğe çıkarmıştı. Yine yılın 2. çeyreğinde SAMEKS Sanayi Endeksi ortalama olarak 58,7 puanda gerçekleşmiş ve bu dönemde sanayi sektöründe gözlenen %3,9’luk büyümenin habercisi olmuştu.

Yılın 3. çeyreğini kapsayan Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında ise SAMEKS Bileşik Endeksi 47,8 puan ortalamasıyla 50 referans değerinin altında kalmıştır. Öncü makroekonomik veriler yılın 3. çeyreğinde de pozitif büyüme sürecinin devam ettiğine işaret ederken; yılın ilk yarısında %3,9 oranında genişleyen Türkiye ekonomisi ve Orta Vadeli Program kapsamında hedeflenen %4,5 oranındaki yılsonu beklentisine ulaşmak adına zorluklar içermektedir” diye konuştu.