Sözleşme dışı üretilen tütünlerin alım satım esasları belirlendi

​Geçen yıl ürün yılında sözleşme dışı üretilen tütünlerin açık artırma yöntemi ile alım satımına ilişkin usul ve esaslar hakkında tebliğ Resmi Gazete'de yayımlandı.

Daha önce Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Üretimi, İşlenmesi, İç ve Dış Ticareti ile İlgili Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 14'üncü maddesinin üçüncü fıkrası gereğince kurulması gereken, tütün satış merkezlerinin kurulması için gerekli şartların oluşmaması nedeniyle, 2017 ürün yılında sözleşmeye bağlanmaksızın üretilen tütünler ile sözleşme yapılmasına rağmen sözleşmeden fazla üretilmiş ve alıcısı tarafından satın alınmayan tütünlerin alım-satım işlemlerinin usul ve esasları belirlendi.

Tebliğe göre; tütün üretimi yapılan il ve ilçelerde yer alan Türkiye Ziraat Odaları Birliğine bağlı ziraat odaları, kendi hizmet bölgelerindeki muhtarlıkları Tebliğin yayımı tarihinden itibaren on gün içinde bu Tebliğden haberdar edilecek.

İlgili ziraat odaları tarafından Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına (GTHB) bildirilen sözleşmeye bağlanmaksızın veya sözleşme fazlası tütün üreten üretici ve üretim bilgileri, GTHB tarafından Tütün Ticareti Yetki Belgesine sahip alıcılara duyurulacak. Açık artırmalı satışlara katılmak isteyen Tütün Ticareti Yetki Belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişiler yani alıcılar, GTHB’ye başvurarak sözleşme dışı üretim yapan üretici listesini temin edebilecek.

Bölgeler itibarıyla her grad tütün için açık artırma başlangıç fiyatı GTHB’ce belirlenerek Resmî Gazete’de yayımlanacak, üretici ve alıcıların bilgisine sunulacak.

Tütün Ticareti Yetki Belgesine sahip gerçek ve tüzel kişiler, açık artırma yöntemi ile satın almak istedikleri tütünlerin Amerikan Grad sınıflandırma sistemine göre tespitini yapıp fiyatını belirleyerek, ihrak, su çürüğü gibi fiyata etki eden unsurlar dahil fiyat tekliflerini ve kendilerini temsil edecek vekillerine ait bilgileri kapalı zarf ile GTHB’ye bildirecek veya açık artırma mahallinde görevli Tütün Eksperi unvanlı GTHB personeline verecek.

Alıcı, satın almak istediği üretici tütünlerinin tespit çalışmalarını kendi belirleyeceği bir program dahilinde gerçekleştirecek. GTHB gerekli gördüğü hallerde, açık artırma başlangıç fiyatına esas olacak tespit çalışmasını yetkilendireceği tütün eksperlerine yaptırabilecek.

Açık artırmanın hangi tarihte yapılacağı; açık artırmaya katılmak isteyen alıcılara ve sözleşme dışı tütün üretim bildiriminde bulunan üreticilere duyurulmak üzere ilgili ziraat odasına, GTHB tarafından bildirilecek. Açık artırma yapılacak yer, tütünlerin bulunduğu mahal ve işin gerekleri de dikkate alınarak, GTHB’ce görevlendirilen Tütün Eksperi unvanlı personel tarafından belirlenecek.

Üretici tütünü için verilen fiyat tekliflerini alıcıların huzurunda ilan edecek

GTHB’ce görevlendirilen Tütün Eksperi unvanlı personel her bir üretici tütünü için verilen fiyat tekliflerini alıcıların ve üreticilerin veya temsilcilerinin huzurunda ilan edecek, bilahare açık artırmaya katılan alıcıların vermiş olduğu en yüksek fiyat teklifinden açık artırmayı başlatacak.  Açık artırmada alıcıların her bir artırım işareti 10 kuruş fiyat artışına karşılık gelecek olup, tütünler en yüksek fiyatı veren alıcı adına tescil edilecek. Üretici ve alıcının veya vekillerinin artırmalı satışı takiben tescil defterini imzalaması suretiyle satış işlemi tamamlanmış olacak.

Alıcı ve üretici talepleri ile menfaatleri, işin hacmi ve bu gibi hususlar göz önüne alınarak, gerektiğinde; sözleşme dışı üretim bildiriminin alınması ve güncellenmesi, alıcının tespit çalışmaları, fiyat teklifi alma, tekliflerin ilanı, açık artırmalı satışlar, tescil ve bu gibi tüm işlemler aynı gün içinde yapılabilecek.

Alıcı, adına satışı tescil edilen tütünlerle ilgili tescil defterini imzalamaktan kaçınamayacağı gibi, artırmalı satışlarda adına tescil edilecek tütünleri, tescil tarihini izleyen on beş iş günü içinde tesellüm etmek ve bedelini üreticiye ödemek zorunda olacak.

Tesellüm ve teslim süresi tarafların mutabakatıyla GTHB’ce uzatılabilecek. Tescil edilen tütünlerin üretici tarafından alıcıya teslim edilmemesi halinde; alıcı durumu açıklayan üretici dilekçesi veya alıcı temsilcisi ve ziraat odası temsilcisinin birlikte düzenleyip imzaladığı tutanağı, (h) bendi kapsamındaki işlemlere ilişkin belgelerle birlikte, süresi içerisinde GTHB’ye teslim edecek. Üretici, satışı tescil edilen tütünleri ikametgâhının bulunduğu ilçe sınırları içinde alıcı tarafından gösterilecek tesellüm merkezinde teslim etmek zorunda olacak. Alıcının belirleyeceği tesellüm merkezinin, üreticinin ikametgâhının bulunduğu ilçe sınırları dışında olması halinde, ilçe sınırlarını aşan kısımlar için alıcı tarafından, talebi halinde üreticiye nakliye ücreti ödenecek.

Alıcılar, satın alarak tesellümünü yaptıkları tütünler için Tütün Üretimi, İşlenmesi, İç ve Dış Ticareti ile İlgili Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte belirtilen yaprak tütün tartı ve fiyat pusulası, üretici hesap pusulası ve üretici hesap pusulaları paftasını usulüne uygun olarak tutacaklar ve üretici hesap pusulaları paftasının bir nüshasını tesellümü takip eden yirmi iş günü içinde yazılı ve elektronik ortamda GTHB’ye gönderecek.

Alıcı, adına tescili yapılan tütünleri zamanında tesellüm etmemesi veya ürün bedelini ödememesi halinde üreticiye, tescili yapılan tütün kilosunun tescil fiyatıyla çarpımından oluşan tutarın yüzde 10’u oranında cezai şart ödemeyi kabul etmiş sayılacak. Üretici de tescili yapılan tütünleri alıcıya teslim etmemesi halinde, bu madde kapsamında cezai şart ödemeyi kabul etmiş sayılacak.

Üreticinin açık artırmada oluşan fiyatı kabul etmeyerek tescil defterini imzalamaktan kaçınması halinde tescil işlemi geçersiz sayılacak. Bu gibi durumlarda üretici aleyhinde herhangi bir yaptırım söz konusu olmayacağı gibi, ilgili üretici tütünleri alıcı çıkması halinde tekrar açık artırmaya konu olabilecek.

Tütünlerin tesellümü aşamasında üretici ile alıcı arasında anlaşmazlık ortaya çıkması halinde Tütün Üretimi, İşlenmesi, İç ve Dış Ticareti ile İlgili Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 12'nci maddesi hükümleri uygulanacak.

Fiyatların belirlenmesine esas tespit çalışmaları 22 Ağustos'ta sonlandırılacak

Sözleşme dışı üretilen tütünlerin fiyatlarının belirlenmesine esas tespit çalışmaları 22 Ağustos'ta sonlandırılacak.  Fiyatı belirlenip, GTHB kayıtlarına alınan ve açık artırmalı satışta alım-satımı gerçekleşmeyen üretici tütünlerine, bu maddede belirtilen tarihten sonra alıcı talebi olması halinde açık artırmalı satış işlemleri tekrarlanabilecek. (İLKHA)