Türkiye Sözlü Basın Tarihi

İş Bankası Kültür Yayınları, ülkemizin basın ve demokrasi tarihine ışık tutan Türkiye Sözlü Basın Tarihi başlıklı üç ciltlik serisini gazetecilerin birinci ağızdan tanıklıklarıyla okurlara sunuyor. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi tarafından yürütülen bir sözlü tarih çalışmasının ürünü olan kitap, Suat Gezgin, Veli Polat ve H. Esra Arcan tarafından yayına hazırlandı.

Dizinin ilk cildinde 1910-1926 yılları arasında, yani Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti’ne geçiş sürecinde doğmuş ve ne yazık ki çoğu artık aramızda olmayan gazetecilerle görüşmeler yer alıyor. Taha Toros, Selami Akpınar, Bedii Faik Akın, Yıldız Sertel, Ali İhsan Göğüş, Hıfzı Topuz, Oktay Akbal, Vasfiye Özkoçak, Sadun Tanju, Altemur Kılıç, Sami Karaören, Kahraman Bapçum, İlhan Selçuk, Haldun Simavi ve Fikret Otyam gibi bir döneme damga vurmuş isimlerin tanıklıkları Cumhuriyet tarihinin önemli dönüm noktalarına ilişkin zengin bir malzeme de sunuyor.

Dizinin ikinci cildinde ise, 1927-1930 yılları arasında doğmuş Betûl Mardin, İlhan Banguoğlu, Naci Yener, Oktay Verel, Orhan Birgit, Necmi Tanyolaç, Ara Güler, İzzet Sedes, Leyla Umar, Sami Kohen, Metin Erksan, Hasan Yılmaer, Necati Zincirkıran, Özcan Ergüder, Orhan Koloğlu, Orhan Karaveli, Erol Simavi gibi ülkemizin ikinci kuşak gazetecilerinin meslek ilkeleri ve demokrasi adına çektiği sıkıntılar gözler önüne seriliyor.

Dizinin üçüncü ve son cildi 1932-1944 yılları arasında doğmuş, Nail Güreli, Altan Öymen, Ziya Nebioğlu, Hasan Pulur, Oktay Ekşi, Nevzat Ünlü, Halil Doğan Katırcıoğlu, Doğan Uluç, Alâeddin Bilgi, Orhan Erinç, Seraceddin Zıddıoğlu, Doğan Heper, Erol Gönenç, Doğan Hızlan, Erol Akıncılar, Ali Gevgilili, Ünal Sakman, Rahmi Turan, Suavi Kaptan, Alpay Kabacalı, Engin Köklüçınar, Kenan Akın gibi isimlerin tanıklıklarına dayanıyor.

Kitapta yer alan tanıklıklar, kronolojik ve tematik kategorilere ayrılarak okurlara sunuluyor, böylece söz konusu zaman diliminde gazetecilerin kişisel özgeçmişleri aracılığı ile döneme ait sosyoekonomik ortam tasvir ediliyor. Seride düşünce ve ifade özgürlüğü, gazetecilik etiği, gazetecilerin nitel donanımı, gazetecilerin sosyoekonomik hakları ve mesleki örgütlenme, gazeteci- gazete sahibi ilişkileri, gazeteci-iktidar (hükümet-ordu-sermaye) ilişkileri, basının teknolojik olanakları ve cinsiyet açısından basında çeşitlilik konuları öne çıkıyor.

Türkiye Sözlü Basın Tarihi, sadece gazetecilik mesleğinin değil, Türkiye tarihinin bilinen, bilinmeyen çeşitli yönlerine ışık tutan; sadece basın tarihi araştırmacılarına değil, Türkiye’nin dününü anlamak isteyen tüm okurlara yararlı olacak değerli bir çalışma.