‘Yeşil Dedektör’ ile pasif içiciliğin önüne geçiliyor

‘Yeşil Dedektör’ uygulaması ile maruz kalan pasif içici sayısını azaltmayı hedeflediklerini belirten Prof. Dr. Öztürk, “Türkiye’de her yıl 100 binden fazla insanımızı sigaradan dolayı kaybediyoruz. Bunun yanında pasif etkilenimden, içicilikten doğan hastalıklar ve zararlar da ayrı bir acı tablo. Bu insan hakkı ihlalinin önüne geçmeliyiz.” dedi.

Yeşil Dedektör şimdiye kadar IOS ve Android işletim sistemli 129.261 telefona yüklenmiş durumda. Uygulama kapsamında ise 326.485 mekân bulunuyor.

Günümüzde tütün kullanımı tek başına bir ölüm nedeni olarak kabul edilirken, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) uzmanları sigara kullanmayı artıran en önemli etkenler arasında, ulaşılma kolaylığını, evde sigara kullananların bulunmasını, ergenlik dönemini, stresli yaşamı gösteriyor.

Son 50–60 yıl içinde çeşitli ülkelerde tütün kullanım sıklığı bakımından önemli değişikliklerin de olduğunu belirten uzmanlar bu süre içinde özellikle gelişmiş ülkelerde tütün ürünü kullanımının azalma yönünde bir seyir izlediğini, gelişmekte olan ülkelerin ise tütün ürünü kullanımı arttığını belirtiyor.

Yeşilay Genel Başkanı Prof. Dr. Mücahit Öztürk, 9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü’nün sembolik bir günün çok ötesinde hayati bir anlam taşıdığını ifade etti: “Günümüzde tütün kullanımı, dünyada tek başına en önemli ölüm nedeni olarak gösteriliyor. Dünya üzerinde yaklaşık 1,2 milyar insan sigara kullanıyor. Tütünden kaynaklı hastalıklar sebebiyle her yıl 6 milyon kişi hayatını kaybediyor. Uzmanlar, tütün kullanımı bu şekilde devam ettiği takdirde 2030 yılına gelindiğinde ölen kişi sayısının 8 milyonu geçeceğini belirtiyor.“

DSÖ’nün 2017 yılı Küresel Tütün Salgını raporunda, dünyada 4,7 milyar insanın tütün kontrol yasaları kapsamında korunuyor. Türkiye, DSÖ'nün sigara tüketiminin azaltılması için tütün kontrolü konusunda belirlenen düzenlemeleri en üst seviyede yerine getiren 8 ülke arasında. Ama bu da yetmez. Halk sağlığını, hem kullanıcının sigarayı bırakmasını hem de pasif içicilikten dolayı doğan zararları en aza indirgemeye çalışmalıyız.”

Sigara bağımlılığının Yeşilay’ın değişmez gündemlerinden biri olduğunun altını çizen Prof. Dr. Öztürk, sigarayı bırakmanın mümkün olduğunu hatırlattı: “Sigara da tüm bağımlılıklara kapı açabilecek, bireysel ve toplumsal sağlık, ekonomik, sosyal, psikolojik pek çok soruna sebep olan tehlikeli bir bağımlılık türü. Resme genelin yanı sıra bir de özelden bakalım; sigara, bir kişinin kendisi ve sevdiklerine zarar veren, sağlığını alıp götüren, başkasının hakkına girmeye yol açan, zararları bilinse dahi vazgeçilmesinde taannüt gösterilen ciddi bir problem. Bırakmak mümkün! Bu doğrultuda T.C. Sağlık Bakanlığı’nın çalışması ALO 171 hizmetinin yanı sıra Bakanlığımız ile birlikte sigarayı bırakmaya yönelik; ‘Sigarayı Bırak, Hayatı Bırakma’ kampanyasını hayata geçirdik. Bu kampanyamızın geri dönüşleri çok olumlu oldu. Bilimsel alt yapılı, uzman kadrolarla hazırlanan bu kampanyada bilhassa dijital medya kanalları ve kamu spotları kullanılarak sigara bağımlılığına yönelik bilinçlendirme çalışmaları yapıyoruz. Sigarayı bırakmak isteyenlere özel programların hazırlandığı bırakabilirsin.org sitesi yanı sıra kamu spotları da sigara bağımlısı ve sigarasız yaşam üzerinden mesajlarını veriyor.”

‘Yeşil Dedektör’ ile pasif içiciliğin önüne geçilecek

Yeşilay, Sağlık Bakanlığıyla birlikte kendisi sigara içmediği halde, bulunduğu ortamlarda sigara içilmesine bağlı duman solumak zorunda kalan kişilerin durumu olarak belirtilen pasif sigara içiciliğin önüne Yeşil Dedektör uygulaması ile geçiyor.

Prof. Dr. Öztürk, uygulamanın, 2008 yılında yürürlüğe giren kapalı mekânlarda tütün mamulleri kullanım yasağına uyulmasını sağlamak, ihlallere karşı toplumda farkındalık oluşturarak tütün mamulleri kullanmayan vatandaşlarımızın haklarını korumak ve yasal hakları konusunda bilinçlendirmek amacıyla geliştirildiğini hatırlattı: "Sağlık Bakanlığı ile birlikte hayata geçirilen bu uygulama ile kullanıcı ihlal bildirimini, tek tıkla konum belirleyerek ve mekân adı seçerek bildirebilmektedir. İhlal bildirimi sonrasında bildirim, Sağlık Bakanlığı’nın Yeşil Dedektör için ayırmış olduğu sisteme düşmekte ve oradan de saha ekiplerine ulaşmaktadır. Saha denetim ekipleri ihlal bildiriminin yapıldığı mekâna ulaşarak ihlal olup olmadığını denetlemekte ve gerekli işlemi yapmaktadır. Bu kapsamda tütün mamulleri kullanmayan müşterilerin hakkının korunması, yasağa uyumun sağlanması yoluyla ihlallerin asgariye indirilmesi sağlanmaktadır."

Yeşil Dedektör 129.261 telefona yüklendi

Yeşil Dedektör uygulamasına dair rakamlara da değinen Prof. Dr. Öztürk, Yeşil Dedektör şimdiye kadar IOS ve Android işletim sistemli 129.261 telefona yüklenmiş durumda. Uygulama kapsamında ise 326.485 mekân bulunuyor. Bugüne kadar Yeşil Dedektör’e yapılan toplam bildirim sayısı ise 62.492’ye erişmiş durumda. En çok ihlal bildirimi yapan bölge 30.111 bildirim ile Marmara Bölgesi olarak öne çıkıyor. İç Anadolu Bölgesi 10,421 ile ikinci sırada yer alırken Ege Bölgesi 6,626 bildirim ile üçüncü en çok bildirim yapılan bölge oldu. İller bazında bakıldığında ise en en çok ihlal bildirimi yapan şehir: 24,734 bildirim ile İstanbul olurken. Ankara’dan 5,837, İzmir’den ise 4,489 bildirim aldık.