Zorunlu okul kıyafeti uygulamasına sıcak bakan veliler, ekonomik yükten şikâyetçi

Milli Eğitim Bakanlığı'nın aldığı karar doğrultusunda, 2025-2026 eğitim öğretim yılında tüm okullarda tek tip okul kıyafeti zorunlu hale getirildi. Her okul, öğretmen ve veli görüşüyle kendi kıyafet modelini belirleyecek ve bu kıyafetler dört yıl boyunca değiştirilemeyecek.

Formanın sade olması, reklam, logo veya ayrımcılığa neden olacak simgeler taşımaması şart koşuluyor. Veliler, belirlenen kıyafetleri istedikleri yerden temin edebilecek. Ancak Batman'da İLKHA mikrofona konuşan veliler, uygulamanın ekonomik yükünden şikâyet ederken; bazı esnaf da fiyatları mümkün olduğunca makul tutmaya çalıştıklarını belirtiyor.

Yeni düzenlemeyle amaçlanan; öğrenciler arasında gelir farklarından kaynaklı görünür eşitsizlikleri azaltmak, aidiyet duygusunu pekiştirmek ve okul disiplinini güçlendirmek. Ancak uygulamanın başlamasıyla birlikte, özellikle çok çocuklu ve düşük gelirli aileler, kıyafetlerin maliyetini karşılamakta zorlandıklarını ifade ediyor.

Okul kıyafetlerinin serbest piyasada temin edilmesi ise fiyatların kontrolünü zorlaştırırken, bazı esnafın fırsatçılığa yöneldiğine dair şikâyetler de gündeme geliyor.

Hamdiye Aygör

"Yeni uygulama; bir yandan iyi, bir yandan kötü"

Zorunlu okul kıyafet uygulamasını olumlu bulduklarını ama maddi durumu düşük olan aileler için çok zor olacağını söyleyen öğrenci velisi Hamdiye Aygör "Okula gidecek çocuğum için zorunlu olan tek tip kıyafeti almak üzere buradayız. Şu anda sadece bir çocuğumuza alıyoruz ama üç öğrencimiz var. Eksik olursa devamında almak zorundayız. Şu anda üç parça kıyafet alıyoruz: bir yazlık, bir kışlık ve bir alt pantolon. Yaklaşık bin 500 TL'yi bulacağını düşünüyorum. Bu uygulama okullarda yeni. Bir yandan iyi, bir yandan kötü. İyi yönü şu: Bütün çocuklar ortak kıyafet giyiyor. En azından herkesin kıyafeti tek tip oluyor, öğrenci oldukları belli oluyor. Bu yönden avantajlı. Çünkü ben kendi çocuğuma farklı ve güzel kıyafetler giydirdiğim zaman herkesin maddi imkânı aynı olmuyor. Çocuk kendini dışlanmış ya da rencide olmuş hissediyor. Bu nedenle tek tip kıyafet uygulaması iyi. Ancak maliyet açısından olumsuz. Çünkü herkesin alım gücü yok. Belki ben alabiliyorum ama bir başkasının imkânı yok." dedi.

"Asgari ücretle beş-altı çocuğu okuyan aileler var"

Asgari ücretle çalışanlara ve maddi durumu düşük ailelere kıyafet desteği verilmesi gerektiğini belirten Aygör "Şu anda bir asgari ücretle beş-altı çocuğu okuyan aileler var. Asgari ücretin 22 bin TL olduğunu düşünürsek, üzerine ev kirası ve faturalar eklendiğinde üç öğrencinin okul masrafları çok ciddi bir yük oluyor. Evet, öğretmenler 'mecbursunuz' demiyor ama 'siz bilirsiniz' diyerek yönlendiriyorlar. Sonuçta sınıfta konular bu kitaplardan işleniyor. Ben de almak zorunda kalıyorum. Bu konuyu dile getirdik ama maalesef aynı kaynak kitaplardan devam edildi. Üç öğrencinin kaynak kitapları, eksikleri, çantası, okul malzemeleri, forma gibi giderleri var. Tüm bunlar düşünüldüğünde bir öğrencinin okul hayatı maddi olarak nasıl sürdürülebilir? Asgari ücretle geçinmeye çalışan bir aile bu giderleri nasıl karşılayacak? Devletin bu konuda destek vermesi ya da okul yönetimi tarafından farklı çözümler üretilmesi gerekiyor." diye konuştu.

Servet Emeç

"Bir öğrencinin okul kıyafet maliyeti 2 bin lira civarı"

Yeni kıyafet uygulamasının bir yandan iyi, bir yandan da ekonomik açıdan kötü olduğunu ifade eden öğrenci velisi Servet Emeç "Bir çocuğum için kıyafet alıyorum ama bazılarının üç ya da daha fazla çocuğu okula gidiyor. Bir öğrenci için bir yazlık, bir kışlık tişört, bir kazak ve iki pantolon alındığında maliyeti ortalama 2 bin TL civarında çıkacaktır. Bir ailede üç-dört çocuğa alındığını düşünün. Bu durumda toplam maliyet 8 bin TL civarını buluyor. Ben asgari ücretle çalışıyorum. Devlet, durumu elverişli olmayan öğrencilere kıyafet yardımı yapmalıdır. Okul kitaplarını verdiği gibi kıyafet desteği de sağlayabilir." şeklinde konuştu.

Ramazan Kaya

"100 TL olan okul kıyafetini 500 TL’ye satabiliyorlar"

Bir diğer öğrenci velisi Ramazan Kaya ise şunları söyledi "Okula giden dört çocuğum var ve her biri için okul kıyafeti almak zorundayız. Tabi hem yazlık hem de kışlık olarak. Bu kıyafetlerin bana maliyeti 7.000 TL'den az olmayacaktır. Bu da bize yeni bir külfet oldu. Tabii, yeni uygulamayı olumlu buluyoruz. Devletin, özellikle maddi durumu yetersiz olan ve asgari ücretle geçinen ailelere okul kıyafeti desteği vermesi iyi olurdu. Böyle güzel bir uygulamayı devletten de bekliyoruz. Bununla beraber fırsatçılık yapan esnaflar da oluyor. Çünkü daha önce 100 TL olan bir elbiseyi, okul kıyafeti olarak 500 TL’ye satabiliyorlar. Millet mecbur olduğu için almak zorunda kalıyor. Bu nedenle devletin bu fırsatçıların da önünü kesmesi gerekiyor."

Osman Bozkurt

"Diğer illere kıyasla fiyatlarımız daha uygun"

Esnaf Osman Bozkurt ise "Şu anda okul kıyafetleri yoğunluğu yaşıyoruz. Bakanın verdiği karar doğrultusunda kıyafetlerimizi hazırladık, veliler de gelmeye başladı. Fiyatları makul tutmaya çalışıyoruz. Örneğin, ilkokul tişörtünü 250 TL'ye satıyoruz. Sweatshirt 300 TL, kapüşonlu 400 TL. Bu fiyatlar Türkiye geneline göre oldukça uygun. Batman'da biz en uygun fiyatla satış yapıyoruz. Diğer illere kıyasla fiyatlarımız daha uygun. Siparişlerimizi Ocak ayından Ağustos’a kadar önceden verdik. Toplu alım yaptığımız için iskonto uygulandı, biz de bu indirimli fiyatları müşterilerimize yansıtıyoruz. Başkaları gibi fırsatçılık yapıp iki katına satmıyoruz." ifadelerini kullandı.

"İnsanlar devletten bu konuda destek bekliyor"

"Bize bazen, 'Neden bu kadar pahalı?' diye tepkiler geliyor" diyen Bozkurt, şöyle devam etti "Bir öğrencinin kıyafet masrafı ilkokulda yaklaşık 850-900 TL civarında. Liselerde ise bin 200-bin 300 TL’ye kadar çıkabiliyor. Fiyatları olabildiğince düşük tutuyoruz. Gelen öğrencilere elimizden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyoruz. Çok çocuklu aileler tabii ki zorlanıyor. İnsanlar devletten bu konuda destek bekliyor. Devletin bu öğrencilere yardım eli uzatması gerekiyor. Bize bazen, 'Neden bu kadar pahalı?' diye tepkiler geliyor. Ama bizim de elimizden fazlası gelmiyor. Çünkü biz hem üretici hem satıcıyız. En uygun fiyatları sunmaya gayret ediyoruz. Kendimizi müşterinin yerine koyuyoruz. Bizim de çocuklarımız var, biz de birer aileyiz."