CHP darbecilerle aynı safta yer alıyordu

Türk siyasi ve askeri tarihinin utanç duraklarından 27 Mayıs askeri darbesinin 66. yıldönümünde, o döneme ilişkin az bilinen gerçekler gün yüzüne çıktı. Dönemin CHP lideri İsmet İnönü darbe sonrası Cemal Gürsel Paşa ile görüşmüş. Yassıada'da ise bir subay, Adnan Menderes'in vücudunda sigara söndürmüş.

Bugün darbe kışkırtıcılığı yapmaktan geri durmayan çevrelerin, o zaman da aynı demokrasi dışı zihniyetle hareket ettiği, devrin gazetelerine bile yansımış. Dönemin Akşam gazetesi, darbeden sadece üç gün sonra, 30 Mayıs 1960 tarihli manşetinde, “Gürsel dün İnönü ile görüştü” başlığını taşıyor. İnönü'nün darbe lideri Gürsel'i Başbakanlık'taki makamında ziyaret ettiği belirtilen haberde, görüşme içeriğinin gizli tutulduğu vurgulansa da bu artık sır değil. Akşam'ın haberini tamamlayan, döneme ilişkin çeşitli hatıratlarda, İnönü'nün Gürsel'den başbakanlık görevi istediği anlatılıyor.

İnönü'nün damadı Metin Toker, olaylara en yakın tanık olarak yazdığı anılarında, darbenin ardından Gürsel-İnönü arasında geçen bir telefon konuşmasını aktarıyor. Buna göre Gürsel, İnönü'ye; “Emirleriniz bizim için peygamber buyruğudur.” demiş. CHP lideri ise darbeci generale, darbe yapmakla çok vatanperverane bir harekette bulunduklarını, demokrasinin onlara minnettar olduğunu, kendisini ziyaret edip tebriklerini sunacağını ve emirlerini beklediğini söylemiş. Ziyaret 30 Mayıs'ta gerçekleştiğine göre, darbeyi tebrik konuşmasının, 27 Mayıs'tan sonraki ilk iki gün içinde gerçekleşmiş olması gerekiyor. Bu bile CHP ile darbecilerin işbirliğinin, bir paralelliği olduğunun göstergesi.

BOYNUNDA SİGARA SÖNDÜRDÜLER

Ankara'da İnönü'nün kısa sürecek ikbal ve iktidar günleri başlarken, Demokrat Partili darbe mağdurlarının götürüldüğü Yassıada'da ise Menderes ve arkadaşlarını çileli bir süreç karşıladı. Gazeteci Ahmet Dinç'in ‘Hamido: Meclis'in İlk Faili Meçhulü' adlı kitabında, Menderes'in yol arkadaşı Hamit Fendoğlu'nun (Hamido), birlikte hapsedildikleri Yassıada'da tanık olduğu ve karıştığı bir olay anlatılıyor. Bir subay Menderes'i önce azarlıyor, tartaklıyor, ardından boynunda sigarasını söndürüyor. Bu korkunç işkenceye dayanamayan Hamido atılıp askere vuruyor.

Menderes'in darbecilerden ve dönemin CHP zihniyetli bürokrasisinden gördüğü işkence bunlarla da sınırlı değil. Tanıkların ifadelerine göre, görevliler, Menderes ve Bayar'ın fotoğraflarının altına; “Düşük Başbakan, Düşük Cumhurbaşkanı” diye yazıyordu.